Η πολιτιστική κληρονομιά εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς χάρη στις ψηφιακές τεχνολογίες. Η πολιτική της ΕΕ είναι να διαφυλάξει την πολιτιστική κληρονομιά και να την φέρει στην ψηφιακή δεκαετία.
Οι πρωτοφανείς ευκαιρίες που προσφέρουν οι τεχνολογίες, όπως τα δεδομένα, η τεχνητή νοημοσύνη, η 3D και η XR, φέρνουν πίσω στη ζωή τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς. Τα εικονικά μουσεία προσφέρουν στους επισκέπτες τη δυνατότητα να δουν έργα τέχνης στο πλαίσιο και να βιώσουν αντικείμενα ή τοποθεσίες που δεν είναι προσβάσιμες από το κοινό. Ο μετασχηματισμός του τομέα έχει ως αποτέλεσμα την ευκολότερη επιγραμμική πρόσβαση σε πολιτιστικό υλικό για όλους.
Η Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει πραγματοποιήσει εκτεταμένες δράσεις συντονισμού και χρηματοδότησης πολιτικών για τη συμπλήρωση της πολιτιστικής πολιτικής των κρατών μελών. Οι δράσεις αυτές καλύπτουν τους τομείς της ψηφιοποίησης, της επιγραμμικής πρόσβασης σε πολιτιστικό υλικό και της ψηφιακής διαφύλαξης.
Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τροφοδοτεί τη συζήτηση προσανατολισμού και φέρνει σε επαφή τα ενδιαφερόμενα μέρη για τη βελτίωση των συνθηκών-πλαισίων για την ψηφιοποίηση και την ψηφιακή διαφύλαξη. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της σύστασής της σχετικά με έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για την πολιτιστική κληρονομιά.
Η ομάδα εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για την πολιτιστική κληρονομιά (CEDCHE) παρακολουθεί την πρόοδο προς την εφαρμογή της σύστασης της Επιτροπής. Το CEDCHE εξετάζει και συζητά τις πολιτικές για την ψηφιακή πολιτιστική κληρονομιά και την επικείμενη πρωτοβουλία για έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων. Διευκολύνει επίσης την ανταλλαγή πληροφοριών και ορθών πρακτικών σε στενή συνεργασία με τα πολιτιστικά ιδρύματα.
Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για τη πολιτιστική κληρονομιά[1]
Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων είναι ευκαιρίες χρηματοδότησης που εκδίδονται από τα θεσμικά όργανα, τους οργανισμούς και τους φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για άμεσες οικονομικές συνεισφορές, γνωστές ως επιχορηγήσεις, που χορηγούνται σε τρίτους δικαιούχους (π.χ. ερευνητικούς οργανισμούς, δημόσιους φορείς, μη κυβερνητικούς οργανισμούς και ιδιωτικές εταιρείες) για να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες που εξυπηρετούν τις πολιτικές της ΕΕ.
Πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη»
Προπαρασκευαστικές ενέργειες για τους χώρους δεδομένων (DIGITAL-2021-PREPACTS-DS-01)
Ο σκοπός αυτού του έργου είναι να θέσει τα θεμέλια για την ανάπτυξη ενός ασφαλούς και αξιόπιστου χώρου δεδομένων για τον τουρισμό Data Space for Tourism (DSFT) που θα επιτρέψει σε όλους τους ενδιαφερόμενους του τουριστικού τομέα να μοιράζονται και να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα που χρειάζονται.
Προηγούμενες ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΕΙΣ
Οι δράσεις στο πλαίσιο των προγραμμάτων Κοινωνικές Προκλήσεις του προγράμματος «Ορίζων 2020» για την περίοδο 2014-2020 υποστήριξαν τα ακόλουθα θέματα με χρηματοδότηση από την ΕΕ ύψους περίπου 70 εκατ. ευρώ:
DT-TRANSFORMATIONS-24-2020 — Ευρωπαϊκό Μουσείο Συνεργασίας και Καινοτομίας Χώρος
Η προτεινόμενη δράση θα δώσει την ευκαιρία στα μουσεία να συνεργαστούν με δημιουργικούς και τεχνολογικούς εταίρους, καθώς και μεταξύ τους, μέσω μικρών, πειραματικών έργων, να εφαρμόσουν τις ψηφιακές τεχνολογίες σε επιλεγμένο τομέα εργασίας ή δραστηριοτήτων, με καινοτόμο τρόπο. Το έργο θα υποστηρίξει τα μουσεία, να αναπτύξουν λύσεις που ενισχύουν την ψηφιακή τους παρουσία, να καινοτομούν στις καθημερινές τους λειτουργίες και διαδικασίες, να πειραματίζονται με 3D ψηφιοποίηση και εφαρμογές AR/VR για επισκέπτες, αξιοποιώντας το δημιουργικό δυναμικό της τεχνολογίας για να προσφέρουν μεταμορφωτικές εμπειρίες στο κοινό.
Η δράση θα προωθήσει τη συνεργασία και την καινοτομία σε πολιτιστικούς οργανισμούς, κυρίως στον τομέα των μουσείων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Θα προσφέρει την ευκαιρία στα μουσεία, ιδιαίτερα στα μικρότερα και μεσαία, να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις ψηφιακές τεχνολογίες και υπηρεσίες για να καινοτομήσουν με τις ψηφιακές διαδικασίες και να αποκτήσουν τεχνογνωσία μέσω συνεργασίας, πειραματισμού και κοινών πρακτικών συμβάλλοντας στην οικονομική τους ανάκαμψη.
Οι προτάσεις στο πλαίσιο αυτής της δράσης θα δημιουργήσουν ένα “Κέντρο Ικανοτήτων” με στόχο τη διατήρηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες ΤΠΕ αιχμής. Το Κέντρο Ικανοτήτων θα πρέπει να χαρτογραφήσει την προηγούμενη και τη συνεχιζόμενη έρευνα, να συλλέγει, να αναλύει και να προωθεί βέλτιστες πρακτικές από την Ευρώπη και να γίνει κύριο σημείο ευρωπαϊκής αναφοράς για διεθνική και διεπιστημονική δικτύωση στη διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το Κέντρο Ικανοτήτων θα πρέπει να υποστηρίζει τα πολιτιστικά ιδρύματα ώστε να επωφελούνται από τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες ΤΠΕ μοιράζοντας βέλτιστες πρακτικές σχετικά με τεχνικές, νομικές και διαδικτυακές απαιτήσεις έκδοσης κ.λπ. καθώς και αυξάνοντας τη συνεργασία στον τομέα, με ιδιαίτερη προσοχή στις τεχνολογίες 3D και αντίστοιχα πρότυπα.
Το Κέντρο Ικανοτήτων θα πρέπει να διευκολύνει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και δυνατότητες χαρτογράφησης, καθώς και να πρεσβεύει για τη μαζική ψηφιοποίηση της υπό εξαφάνιση Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Το Κέντρο Ικανοτήτων επίσης θα ανοίξει το δρόμο για μελλοντική ευρωπαϊκή έρευνα για την πολιτιστική κληρονομιά και μια ολιστική ερευνητική ατζέντα, συνδυάζοντας πολυεπιστημονική εμπειρογνωμοσύνη όπως ιστορικούς, αρχαιολόγους, αρχιτέκτονες, γεωγράφους, πολιτικούς μηχανικούς, χημικούς μηχανικούς και επιστήμονες συντήρησης και χειροτέχνες.
Η αυξανόμενη εμφάνιση καταστροφών όπως πλημμύρες, σεισμοί, πυρκαγιές και ρύπανση μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά σε χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς και ιστορικά έγγραφα ή να καταστρέψει ολόκληρες περιοχές μαζί με τα έγγραφα και τα μνημεία σε αυτά. Οι τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης και πολλά άλλα ιστορικά έγγραφα, μνημεία και ιστορικά κτίρια σε όλα τα κράτη μέλη βρίσκονται σε κίνδυνο. Εκτός από την απώλεια της κληρονομιάς μας, οι τομείς του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, και οι συναφείς βιομηχανίες, όπως ο τουρισμός και η φιλοξενία, βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην ελκυστικότητα και τη διατήρηση χώρων, εγγράφων και μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς. Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της γνώσης των απειλούμενων αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς, μουσείων, μνημείων, εγγράφων και τοποθεσιών και να τα καταστήσει προσβάσιμα για τους πολίτες σε όλη την Ευρώπη και για τις μελλοντικές γενιές. Επιπλέον, η διαδικτυακή πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας ολιστικά τεκμηριωμένα ψηφιακά αντίγραφα (συμπεριλαμβανομένης της αφήγησης) αντικειμένων, τοποθεσιών, εγγράφων και μνημείων μπορεί να αυξήσει την ελκυστικότητα και την προβολή ενός τόπου, πόλης ή κράτους μέλους, υποστηρίζοντας έτσι τις τοπικές βιομηχανίες τουρισμού και φιλοξενίας.
Επιμέλεια ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων και προηγμένη ψηφιοποίηση (2018)
Οι Δράσεις Καινοτομίας που επιλέχθηκαν στο πλαίσιο αυτής της πρόσκλησης (DT-Transformations-12-2018-2020) αφορούσαν την επιμέλεια και τη διατήρηση των ψηφιακών στοιχείων. Η δράση απαιτούσε νέες τεχνολογίες και μεθόδους που επιτρέπουν, μεταξύ άλλων, πλουσιότερες εμπειρίες, αφήγηση και σύνδεση φυσικώς διαχωρισμένων αντικειμένων και τοποθεσιών, καθώς και υλικής και άυλης κληρονομιάς.
Επιλεγμένα έργα:
MINGEI – Αναπαράσταση και Διατήρηση Χειροτεχνίας Κληρονομιάς
Το έργο Mingei θα διερευνήσει τις δυνατότητες αναπαράστασης καθιστώντας προσιτές τόσο υλικές όσο και άυλες πτυχές της βιοτεχνίας ως πολιτιστική κληρονομιά (CH: Cultural Heritage). Οι χειροτεχνίες κληρονομιάς (HCs: Ηeritage Crafts) περιλαμβάνουν χειροτεχνήματα, υλικά και εργαλεία και περιλαμβάνουν τη χειροτεχνία ως μια μορφή Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Οι άυλες διαστάσεις του HC περιλαμβάνουν την επιδεξιότητα, την τεχνογνωσία και την εξειδικευμένη χρήση των εργαλείων, καθώς και την παράδοση και την ταυτότητα των κοινοτήτων στις οποίες ασκούνται. Οι HC αποτελούν μέρος της ιστορίας και έχουν αντίκτυπο στην οικονομία των περιοχών στις οποίες ευδοκιμούν. Υπογραμμίζεται η σημασία και η επείγουσα ανάγκη για τη διατήρηση των HC, καθώς πολλά απειλούνται με εξαφάνιση
Οικονομικά αποδοτικές τεχνολογίες προηγμένης τρισδιάστατης μοντελοποίησης για την ενίσχυση της κατανόησης της πολιτιστικής κληρονομιάς και των οικοσυστημάτων καινοτομίας ψηφιακών πολιτιστικών περιουσιακών στοιχείων, εικονικών μουσείων (.pdf) (2014-2016)
Η πρόσκληση H2020 για Δράσεις Έρευνας και Καινοτομίας σχετικά με οικονομικά αποδοτικές τεχνολογίες προηγμένης τρισδιάστατης μοντελοποίησης για τη βελτίωση της κατανόησης της πολιτιστικής κληρονομιάς είχε ως αποτέλεσμα την επιλογή των ακόλουθων έργων,
INCEPTION – Περιεκτική Πολιτιστική Κληρονομιά στην Ευρώπη μέσω τρισδιάστατης σημασιολογικής μοντελοποίησης
Το έργο στοχεύει να λύσει τις ελλείψεις της ανακατασκευής 3D τελευταίας τεχνολογίας, βελτιώνοντας σημαντικά τις λειτουργίες, τις δυνατότητες και τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας των οργάνων και των διαδικασιών ανάπτυξης για την τρισδιάστατη έρευνα λέιζερ, τη λήψη δεδομένων και την επεξεργασία. Επιδιώκει να λύσει την ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα της τρισδιάστατης λήψης ενσωματώνοντας Γεωχωρικές Πληροφορίες, Παγκόσμια και Εσωτερικά Συστήματα Εντοπισμού Θέσης (GIS, GPS, IPS) τόσο μέσω διεπαφών υλικού όσο και μέσω αλγορίθμων λογισμικού. Οι μέθοδοι και τα εργαλεία INCEPTION θα οδηγήσουν σε τρισδιάστατα μοντέλα που είναι εύκολα προσβάσιμα για όλες τις ομάδες χρηστών και διαλειτουργικά για χρήση από διαφορετικό υλικό και λογισμικό.
Η επίδειξη INCEPTION περιλαμβάνει όλους τους κλάδους, τις τεχνολογίες και τους τομείς που είναι απαραίτητοι για τη δημιουργία και τη χρήση τρισδιάστατων μοντέλων πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι ΜΜΕ είναι η ώθηση της κοινοπραξίας INCEPTION που θα φέρει την καινοτομία στις δημιουργικές βιομηχανίες του σχεδιασμού, της κατασκευής και των ΤΠΕ. Δικτυακός τόπος
GRAVITATE – Γεωμετρική ανακατασκευή και νέα σημασιολογική επανένωση αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς
Οι γενικοί στόχοι του έργου GRAVITATE είναι να δημιουργήσει ένα σύνολο εργαλείων λογισμικού που θα επιτρέψουν σε αρχαιολόγους και επιμελητές να ανακατασκευάσουν σπασμένα πολιτιστικά αντικείμενα, να εντοπίσουν και να ενοποιήσουν εκ νέου μέρη ενός πολιτιστικού αντικειμένου που έχει διαχωριστεί σε συλλογές και να αναγνωρίσουν συσχετίσεις μεταξύ πολιτιστικών τεχνουργημάτων που θα επιτρέψουν την εξαγωγή νέας γνώσης και κατανόησης των προηγούμενων κοινωνιών. Το έργο περιλαμβάνει, ως εταίρους, ένα παγκοσμίου φήμης μουσείο, ένα αρχαιολογικό ινστιτούτο και ερευνητικούς εταίρους που εργάζονται στον χειρισμό τρισδιάστατων αντικειμένων, τη σημασιολογική ανάλυση και την ενσωμάτωση ΤΠΕ. Η ενσωμάτωση αυτών των προσεγγίσεων σε μια ενιαία πλατφόρμα υποστήριξης αποφάσεων, με μια πλήρη σειρά εργαλείων οπτικοποίησης θα προσφέρει έναν μοναδικό πόρο για την ερευνητική κοινότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Δικτυακός τόπος
Scan4Reco – Πολυτροπική σάρωση περιουσιακών στοιχείων πολιτιστικής κληρονομιάς για πολυεπίπεδη ψηφιοποίηση και προληπτική διατήρησή τους μέσω χωροχρονικής 4D ανακατασκευής και 3D εκτύπωσης
Το έργο Scan4Reco στοχεύει να παραδώσει μια πολυτροπική και πολυεπιστημονική πλατφόρμα που θα είναι σε θέση να σαρώνει κάθε πολιτιστικό αγαθό. Αποτελεί μια νέα και καινοτόμα προσέγγιση για την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα, καθώς επιτρέπει την επεξεργασία πολυαισθητηριακών δεδομένων με τέτοιο τρόπο που παράγει ένα ιεραρχικό, πολυεπίπεδο και πολυδιάστατο ολοκληρωμένο μοντέλο του αντικειμένου ενδιαφέροντος. Δικτυακός τόπος
Ευρωπαϊκή ψηφιακή κληρονομιά και προσβασιμότητα[2]
Οι ψηφιακές τεχνολογίες παρέχουν νέες ευκαιρίες για τη διατήρηση του πολιτιστικού περιεχομένου και τη βελτίωση της προσβασιμότητας της πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλα τα ακροατήρια. Μουσεία και πολιτιστικοί οργανισμοί που χρησιμοποιούν την τεχνολογία είναι σε θέση να προσφέρουν καινοτόμες εμπειρίες στους επισκέπτες, καθώς και να παρέχουν στο κοινό πρόσβαση σε εκθέσεις εξ αποστάσεως και σε υλικό που δεν εκτίθεται.
Η Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών (CNECT) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι υπεύθυνη για δράσεις πολιτικής, συντονισμού και χρηματοδότησης για τη στήριξη της ψηφιοποίησης και της επιγραμμικής πρόσβασης των κρατών μελών σε πολιτιστικό υλικό και της ψηφιακής διαφύλαξης.
Σύνδεση των ευρωπαϊκών συλλογών του πρώιμου Μεσαίωνα (CEMEC)
Το έργο αυτό εφάρμοσε τεχνολογία αιχμής μέσω ενός συνεργατικού δικτύου εκθεμάτων από διάφορες χώρες. Με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη», δημιουργήθηκε
- μια περιοδεύουσα έκθεση σχετικά με τη συνδεσιμότητα και τις ανταλλαγές κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα στην Ευρώπη
- τρισδιάστατα μοντέλα υψηλής ποιότητας (3D)
- ψηφιακές εφαρμογές και κινούμενα σχέδια για τον εμπλουτισμό της εμπειρίας της έκθεσης
EUdigiTAC[3]
Το EUdigiTAC είναι μια ανοικτή πλατφόρμα στην οποία οι βιοτέχνες μπορούν να ανταλλάσσουν και να δείχνουν την τεχνοτροπία τους. Το έργο, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη», βοήθησε τους υφαντουργούς και τους ειδικούς στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ανταλλάσσουν γνώσεις και να εμπνέουν τους νέους.
Arches[4]
Σε συνεργασία με τα άτομα με αναπηρία, το έργο αυτό ανέπτυξε καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις για την αύξηση της πρόσβασης σε πολιτιστικά τεχνουργήματα με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα «Ορίζων 2020». Τα εν λόγω τεχνουργήματα περιλαμβάνουν:
- άβαταρ βίντεο στη νοηματική γλώσσα
- ψηλαφητό ανάγλυφο έργο τέχνης
- εφαρμογές χωρίς εμπόδια για επισκέψεις σε μουσεία
- παιχνίδια για έξυπνα τηλέφωνα και ταμπλέτες.
Το Eurimages είναι το ταμείο πολιτιστικής υποστήριξης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ενεργός από το 1989, αριθμεί 38 από τα 46 κράτη μέλη του Οργανισμού με έδρα το Στρασβούργο,
Το Eurimages προωθεί την ανεξάρτητη δημιουργία ταινιών παρέχοντας οικονομική υποστήριξη σε ταινίες μεγάλου μήκους, κινούμενα σχέδια και ταινίες ντοκιμαντέρ. Με αυτόν τον τρόπο, ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ επαγγελματιών που είναι εγκατεστημένοι σε διαφορετικές χώρες.
Το Eurimages έχει συνολικό ετήσιο προϋπολογισμό περίπου 27,5 εκατ. ευρώ. Αυτό το χρηματοδοτικό κονδύλιο προέρχεται ουσιαστικά από τις συνεισφορές των κρατών μελών καθώς και από τις αποδόσεις των χορηγηθέντων δανείων.
Κανονισμός (ΕΕ) 2021/818 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Μαΐου 2021 για τη θέσπιση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» (2021-2027) και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1295/2013.
Ο παρών κανονισμός θεσπίζει το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» («πρόγραμμα») για την περίοδο του ΠΔΠ 2021–2027.
Καθορίζει τους στόχους του προγράμματος, τον προϋπολογισμό για την περίοδο 2021 έως 2027, τις μορφές ενωσιακής χρηματοδότησης και τους κανόνες για την παροχή της εν λόγω χρηματοδότησης.
Οι γενικοί στόχοι του προγράμματος είναι:
α) η διασφάλιση, η ανάπτυξη και η προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής και γλωσσικής πολυμορφίας και κληρονομιάς,
β) η στήριξη της ανταγωνιστικότητας και του οικονομικού δυναμικού των πολιτιστικών και των δημιουργικών τομέων, ιδίως του οπτικοακουστικού.
Το πρόγραμμα έχει τους ακόλουθους ειδικούς στόχους:
α) Ενθάρρυνση της καλλιτεχνικής και πολιτιστικής συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να υποστηριχθεί η δημιουργία ευρωπαϊκών έργων και να ενισχυθεί η οικονομική, κοινωνική και εξωτερική διάσταση των ευρωπαϊκών πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων και η καινοτομία και η κινητικότητα στους τομείς αυτούς,
β) Προώθηση της ανταγωνιστικότητας, της επέκτασης, της συνεργασίας, της καινοτομίας και της βιωσιμότητας, μεταξύ άλλων μέσω της κινητικότητας, στον ευρωπαϊκό οπτικοακουστικό τομέα,
γ) Προώθηση της συνεργασίας σε θέματα πολιτικής και καινοτόμων δράσεων που υποστηρίζουν όλα τα σκέλη του προγράμματος και προώθηση ενός περιβάλλοντος πολυμορφίας, ανεξαρτησίας και πολυφωνίας στα μέσα ενημέρωσης και του γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης, ενισχύοντας έτσι την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης, τον διαπολιτισμικό διάλογο και την κοινωνική ένταξη.
Το πρόγραμμα καλύπτει τα ακόλουθα σκέλη:
α) Το σκέλος Πολιτισμός, που καλύπτει τους πολιτιστικούς και τους δημιουργικούς τομείς με εξαίρεση τον οπτικοακουστικό τομέα,
β) το σκέλος MEDIA, που καλύπτει τον οπτικοακουστικό τομέα,
γ) το Διατομεακό σκέλος, που καλύπτει δράσεις σε όλους τους πολιτιστικούς και δημιουργικούς τομείς.
Η οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (AVMSD)
Κατά τη δεκαετία του 1980, οι νέες εξελίξεις στις τεχνολογίες μετάδοσης οδήγησαν σε αύξηση του αριθμού των εμπορικών τηλεοπτικών σταθμών στην ΕΕ και στη λήψη εκπομπών σε πολλές χώρες. Αυτό δημιούργησε την ανάγκη για κοινά ελάχιστα πρότυπα, τα οποία θεσπίστηκαν για πρώτη φορά στην Οδηγία (89/552/ΕΟΚ) για την τηλεόραση χωρίς σύνορα το 1989 .
Η έκθεση της Επιτροπής του 2012 σχετικά με την εφαρμογή του AVMSD και η Πράσινη Βίβλος του 2013 με τίτλο « Προετοιμασία για έναν πλήρως συγκλίνοντα οπτικοακουστικό κόσμο: Ανάπτυξη, δημιουργία και αξίες COM/2013/0231 » επικεντρώνεται στη σταθερή αύξηση της σύγκλισης των υπηρεσιών πολυμέσων και στον τρόπο με τον οποίο αυτές οι υπηρεσίες είναι καταναλώνονται και παραδίδονται.
Προκειμένου να συμβαδίσουν με τις εξελίξεις, τον Νοέμβριο του 2018, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν με την πρόταση της Επιτροπής για αναθεώρηση του AVMSD. Τα βασικά στοιχεία της τροποποιημένης Οδηγίας (ΕΕ)2018/1808 που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο
Πνευματικά δικαιώματα στην ενιαία ψηφιακή αγορά
Στις 17 Απριλίου 2019, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν την Οδηγία (ΕΕ) 2019/790 για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά. Το νομοθετικό κείμενο τροποποίησε δύο προηγούμενες οδηγίες για θέματα που σχετίζονται με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (Οδηγίες 96/9/ΕΚ και 2001/29/ΕΚ ).
Ο κύριος στόχος της οδηγίας ήταν ο εκσυγχρονισμός των κανόνων πνευματικής ιδιοκτησίας για την ψηφιακή ενιαία αγορά προκειμένου να επιτευχθούν αρκετοί θεμελιώδεις στόχοι: (1) περισσότερη διασυνοριακή πρόσβαση σε διαδικτυακό περιεχόμενο.
(2) περισσότερες ευκαιρίες για χρήση υλικού που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα για σκοπούς εκπαίδευσης, έρευνας και πολιτιστικής κληρονομιάς.
(3) μια καλύτερη λειτουργούσα αγορά πνευματικών δικαιωμάτων και (4) εφαρμογή της Συνθήκης του Μαρακές ΟΔΗΓΙΑ (ΕΕ) 2017/1564 στο δίκαιο της ΕΕ. Η νέα νομοθεσία έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο σε διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το YouTube, το Facebook και το Google News.
Φορητότητα υπηρεσιών διαδικτυακού περιεχομένου σε όλη την Ε.Ε
Στις 14 Ιουνίου 2017, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν τον Κανονισμό (ΕΕ) 2017/1128 με στόχο να διασφαλίσουν ότι οι συνδρομητικές υπηρεσίες διαδικτυακού περιεχομένου (ταινίες, αθλητικές εκδηλώσεις, ηλεκτρονικά βιβλία, βιντεοπαιχνίδια και μουσική) μπορούν προσωρινά να παρέχουν στους συνδρομητές πρόσβαση και σε άλλες χώρες της ΕΕ.
Σχέδιο δράσης για τους τομείς των μέσων ενημέρωσης και των οπτικοακουστικών μέσων
Τον Δεκέμβριο του 2020, η Επιτροπή ξεκίνησε ένα σχέδιο δράσης COM/2020/784 με τίτλο «Τα μέσα ενημέρωσης της Ευρώπης στην ψηφιακή δεκαετία: Ένα σχέδιο δράσης για την υποστήριξη της ανάκαμψης και του μετασχηματισμού». Οι τομείς των οπτικοακουστικών μέσων και των μέσων ενημέρωσης, που επλήγησαν ιδιαίτερα από την κρίση του COVID-19, παραμένουν ουσιαστικοί για τη «δημοκρατία, την πολιτιστική πολυμορφία της Ευρώπης και την ψηφιακή αυτονομία». Το σχέδιο δράσης επικεντρώνεται σε τρεις τομείς δραστηριότητας και σε 10 συγκεκριμένες δράσεις για να βοηθήσει τον κλάδο:
(1) να ανακάμψει από την κρίση.
(2) να υποστηρίξει τους πράσινους και ψηφιακούς μετασχηματισμούς του κλάδου και
(3) να επιτρέψει και να ενδυναμώσει άτομα και εταιρείες στην Ευρώπη.
Στο ψήφισμά του Οκτωβρίου 2021 σχετικά με το σχέδιο δράσης της Επιτροπής για το 2020, το Κοινοβούλιο ζήτησε μια νέα νομοθετική προσέγγιση. Πρότεινε ένα μόνιμο ταμείο ειδησεογραφικών μέσων της ΕΕ για την προστασία της δημοσιογραφικής ανεξαρτησίας και εξέφρασε ανησυχίες για την ποικιλομορφία των μέσων ενημέρωσης, αναφέροντας τη συγκέντρωση ιδιοκτησίας και την κρατική επιρροή. Τόνισε επίσης την ανάγκη αντιμετώπισης του «ανατρεπτικού αντίκτυπου» των παγκόσμιων διαδικτυακών πλατφορμών.
[1] Calls for proposals | EU Funding & Tenders Portal
[2]https://culture.ec.europa.eu/el/cultural-heritage/cultural-heritage-in-eu-policies/european-digital-heritage
[4] ARCHES EN – Accessible Resources for Cultural Heritage EcoSystems
[1] Calls for proposals | EU Funding & Tenders Portal
[2]https://culture.ec.europa.eu/el/cultural-heritage/cultural-heritage-in-eu-policies/european-digital-heritage
[4] ARCHES EN – Accessible Resources for Cultural Heritage EcoSystems
